Rusiyanın Tver vilayətinin sakinləri göyərtəsində, ehtimal ki, Yevgeni Priqojin olan təyyarənin qəzasını lentə alıblar. Hadisə zamanı idarəetməsinin tamamilə pozulduğu nəzərə çarpır. Eyni zamanda, səsə görə, ən azı bir mühərrik işləməyə davam edir; təyyarənin arxasından isə tüstü gedir. Bəzi hissələr, xüsusən də qanad və quyruq ayrı düşüb.
Bütün bunlar açıq şəkildə göstərir ki, qəzadan əvvəl partlayış olub. Yalnız bir sual qalır: partlayış təyyarənin daxilində baş verib, yoxsa çöldə (yəni raket zərbəsi nəticəsində)?
Rusiya Federal Hava Nəqliyyatı Agentliyinin nümayəndələri guya artıq təyyarənin “partladıldığını”, yəni vurulmadığını bildirirlər (digər mənbələrə görə, bütün mümkün variantlar nəzərdən keçirilir). Bu versiyaya qarşı arqumentlər var:
Videolardan birində zenit-raket kompleksindən atılan raketin izinə bənzəyən bulud əks olunub.
Videoda şahidlər təyyarənin yerə çırpılmasından əvvəl baş vermiş iki partlayışdan danışırlar. Eyni hədəfə qarşı iki hava hücumundan müdafiə raketinin buraxılması hədəfi vurma ehtimalını artıran standart bir təcrübədir.
Təyyarənin bəzi qalıqlarında zenit-raket döyüş başlığının hazır zərbə elementlərindən çıxan dəliklərə bənzər izlər görünür. Amma təsvirin keyfiyyəti aşağıdır, ona görə də izlərin xarakterini dəqiq təyin etmək mümkün deyil. Təyyarədən ayrı düşən qalıqlarda heç bir iz yoxdur.
Daxili partlayışın lehinə bir arqument də var:
“Flightradar24”ün məlumatına görə, təyyarə qəzaya uğramazdan əvvəl 28 000 fut (8,5 kilometrdən çox) yüksəkliyə qalxıb. Bütün hava hücumundan müdafiə sistemləri belə bir yüksəklikdə təyyarəni vura bilər. Portativ zenit-raket sistemləri (nəzəri təxribatçılar istifadə edə bilər) və hətta bütün qısa mənzilli hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə versiyaları dərhal çıxara bilərsiniz. Ən azı, orta mənzilli kompleks (məsələn, “Buk”) tələb olunur, və o, təyyarənin uçduğu hava yoluna yaxın yerləşdirilməlidir.
Bu cür komplekslərin güclü raketləri təyyarəyə şahidlərin videosunda göründüyündən daha ciddi zərər verərdi: yeddi min sursatlı 70 kiloqramlıq döyüş başlığı ilə vurularsa, bu ölçüdə olan təyyarə çətin ki, “bir parça” ilə yerə düşsün.
Partlayışın səbəbləri ilə bağlı sualın açıq siyasi nəticələri var. Təyyarə buna baxmayaraq zenit raketi ilə vurulubsa, o zaman Rusiya təhlükəsizlik qüvvələrinin iştirakı barədə birmənalı danışmaq mümkün olacaq. Təyyarədə partlayış faktiki olaraq istənilən versiyaya imkan verir (bu, Rusiya hakimiyyətinin mümkün iştirakını da istisna etmir).
Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatının (ICAO) qaydalarına əsasən, qəza yerli səlahiyyətli orqan (Rusiya timsalında Beynəlxalq Aviasiya Komitəsi) tərəfindən təyyarə istehsalçısı Braziliyanın Embraer S.A.-nın iştirakı ilə araşdırılmalıdır.
