Fevralın 6-da Türkiyədə, Suriya ilə sərhəd yaxınlığında güclü zəlzələ olub. Son məlumatlara görə, hadisə nəticəsində 55 mindən çox insan həlak olub: Türkiyədə təxminən 49 min, Suriyada isə təxminən 7 min nəfər. Yeraltı təkanların baş verdiyi şəhərlərdən biri Türkiyənin cənubunda İsgəndərundur. Şəhər limanında (ölkənin ən böyük limanlarından biri) yüzlərlə konteyner alovlanıb, yanğın iki günə yaxın müddətdə söndürülüb. Şəhərdə 500-ə yaxın bina dağılıb, üç minə yaxın insan həlak olub. Hazırda evlərini itirmiş şəhər sakinləri çadırlarda, hotellərdə, universitet yataqxanalarında, hətta gəmilərdə yaşayırlar. Qəbirqazan Əli Doğru həyat yoldaşı Xədicə və dörd oğlu ilə birlikdə zəlzələdən sonra Əlinin işlədiyi qəbiristanlıqda avtobusda qalırlar. Avtobusun yanında, morqun arxasındakı çadırda Əlinin qardaşı Emrulla, onun həyat yoldaşı Əsli və uşaqları yaşayır. Reuters agentliyi Doğru ailəsinin necə yaşadığı barədə reportaj hazırlayıb.
46 yaşlı Əli Doğru son 6 ildə İskəndərundakı Çankaya qəbiristanlığında işləyir. O, zəlzələdən əvvəl gündə beş nəfəri dəfn edirdi. Zəlzələdən sonrakı ilk gecə o, 12 nəfəri dəfn etməli olub, sonrakı 10 gündə isə 1210 ölünün dəfnini təşkil edib.
İskəndərunda zəlzələ qurbanlarının məzarları
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Əli vaxtilə qəssab olub. Zəlzələ zamanı ölənlərin qucaqlarda necə gətirildiyini görəndə o, Qurban bayramında kəsilən quzuları xatırlayıb. “Mən qəssab kimi tez-tez qurban kəsmək üçün qucağında quzu aparan insanların şahidi olmuşam. Uşaqlarını, arvadlarını belə daşıyan insanları görəndə heyrətləndim”, - o Reuters-ə deyib.
Mindən çox insanı dəfn etmək üçün o, qəbir qazan avadanlıq tapmalı olub və Türkiyənin hər yerindən onlarla imamı dəfn mərasimi keçirmək üçün dəvət edib. “Mən yalnız bir şey istədim: [tez] bitirmək üçün gecə-gündüz işləmək. Mən istəməzdim ki, insanlar gəlib [yaxınlarının] cəsədlərinin dəfn edilmədiyini desinlər”, - Əli bildirib.
Onun sözlərinə görə, zəlzələdən sonra qəbiristanlıqda kütləvi məzarlıq olmayıb.
Əli Doğru İskəndərun sakinlərinə qəbiristanlıqda qohumlarının məzarlarını tapmağa kömək edir
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Əli bir neçə dəfə bir-birini qucaqlayaraq ölən uşaqları və valideynləri dəfn edib. “Dedim ki, ölüm bu uşağı nə anasından, nə də atasından ayıra bilməz. Niyə bunu etməliyik?”
Əli, həmçinin naməlum cəsədlərin fotoşəkillərinin çəkilməsinə, barmaq izlərinin, qan və DNT nümunələrinin toplanmasına kömək edib. Daha sonra o, şəxsiyyətini müəyyənləşdirə bildiyi qurbanların yaxınlarına məzarların harada olduğunu göstərib.
Yeddi yaşlı Elif Yaşarın məzarı. Məzarın üstündə “Soyuq ürək” cizgi filminin qəhrəmanının təsviri olan paltar qalıb
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Zəlzələ qurbanlarından birinin məzarı üzərində geyindiyi idman ayaqqabısı
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Əli və qardaşı zəlzələdən az sonra ailə üzvlərini qəbiristanlığa köçürüblər və o vaxtdan bir aydan artıqdır ki, orada yaşayırlar. Məktəblər hələ də bağlı olduğundan uşaqlar vaxtlarının çoxunu anaları və bir-birləri ilə keçirirlər.
Əli Doğru oğlu Ərtoğrulla
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Altı yaşlı Mehmet Doğru - Əlinin qardaşı Emrullanın oğlu - qəbiristanlığı gəzir
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Emrullanın 12 yaşlı oğlu Salih və Əlinin doqquz yaşlı oğlu Yavuz məzarların arasında qaçırlar.
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Emrullanın həyat yoldaşı 33 yaşlı Əsli doqquz yaşlı qızı Züleyxa ilə oynayır.
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Salih qəbiristanlıqdakı bulaqdan su içir
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Əli oğullarının psixoloji durumundan narahatdır: onun sözlərinə görə, onlar zəlzələdən sonra çoxlu ölü görüblər, o cümlədən uşaqların cəsədlərini. O, az-çox işlər düzələn kimi ailəsi üçün tətil təşkil etməyi planlaşdırır.
Qəbiristanlıqda ilk bir neçə gün Əli və ailəsi yorğan-döşəkdə yatıb, demək olar ki, heç nə yeməyiblər, çünki böyüklər ölüləri basdırmaqla məşğul idilər. Yalnız bu yaxınlarda yenidən çarpayılarda yatmağa başlayıblar.
Əlinin həyat yoldaşı Xədicə və Emrullanın həyat yoldaşı Əsli avtobusun yanında ev işləri görür. Yaxınlıqda oğulları Ərtoğrul və Mehmet var
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Salih (solda), anası Əsli, bacısı Züleyxa, xalası Xədicə, əmisi Əli, əmisi oğlu Ərtoğrul və atası Emrulla (sağda) çadırda nahar edirlər.
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Əsli nahardan sonra yuxuya gedən oğlu Mehmeti sığallayır
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
43 yaşlı Xədicə Çankaya qəbiristanlığında meyitxanada paltar yumağa hazırlaşır
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Əlinin qardaşı Emrulla və ailəsinin yaşadığı çadır
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Əli, Xədicə və uşaqları zəlzələdən bir ildən az əvvəl yaşadıqları evə köçüblər. Binaya cüzi ziyan dəyib, ona görə də Xədicə tezliklə mənzillərinə qayıtmağa ümid edir və artıq orada təmizliyə başlayıb. “Başqa hara gedə bilərik? heç nə istəmirəm. Mən sadəcə evimə qayıtmaq istəyirəm”, - deyə o bildirir.
Əli daha ehtiyatlıdır - “Qorxularımızı dəf etməyə çalışırıq”.
Xədicə zəlzələdən sonra yaxınlarının tərk etmək məcburiyyətində qaldığı mənzildə paltarları çeşidləyir
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Xədicə və Əlinin oğlu Erenin mənzildəki divarda məktəb şəkli
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Əli üç yaşlı Ərtoğrulla qəbiristanlığa gedən avtobusda oynayır. Əlinin digər oğlu doqquz yaşlı Yavuz telefona baxır.
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Əsli qəbiristanlıqda gəzərkən qızı Züleyxanın əlindən tutub
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Xədicə avtobusun yanında kartof bişirir
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
Əlinin qəssab işləyən 37 yaşlı qardaşı Emrulla ailəsinin yaşadığı çadırın girişini düzəltməyə çalışır.
Susana Vera / Reuters / Scanpix / LETA
