Tehranda Azərbaycan səfirliyinə hücum müstəqilliyimiz dövründə xaricdə diplomatik nümayəndiliyimizə təşkil olumuş ilk terror hadisəsi kimi qeydə almaq olar.
Ümumiyyətlə səfirliklər üçün xüsusi mühafizə tədbirləri ev sahibi ölkənin qanunları, yerli təhlükəsizlik şərtləri və səfirliyin üzləşdiyi təhlükə səviyyəsi kimi amillərdən asılıdır.
Bəzi səfirliklər siyasi və ya strateji əhəmiyyətinə, ana ölkələrinin siyasətlərinə və ya qəbul etdikləri ölkələrin təhlükəsizlik şərtlərinə görə dəfələrlə hədəfə alınıb.
Son 5 ildə hücuma məruz qalan səfirliklər
Məsələn, ABŞ səfirlikləri ötən əsrdə çoxsaylı yüksək səviyyəli hücumlara məruz qalıb, oblardan ən faciəvi hadisələr 1983-cü ildə Livanın Beyrut şəhərində 63 nəfərin ölümü ilə nəticələnən və 1998-ci ildə 200-dən çox adamın ölümünə səbəb olan Keniyanın Nayrobidəki ABŞ səfirliyinə hücumları qeyd etmək olar.
ABŞ-ı çıxmaq şərti ilə son 5 ildə hücuma məruz qalan səfirliklər:
Kabildəki Almaniya səfirliyi yaxınlığında avtomobil partlayışı: 2021-ci ilin may ayında Əfqanıstanın Kabil şəhərində Almaniya səfirliyi yaxınlığında bomba quraşdırılmış avtomobil partlayıb, ən azı 10 nəfər həlak olub və onlarla insan yaralanıb.
İraqın Bağdad şəhərindəki Səudiyyə Ərəbistanı səfirliyinə hücum: 2019-cu ilin sentyabrında etirazçılar Krallığın Yəməndəki müharibədə roluna və müxaliflərə qarşı siyasi repressiyalarına cavab olaraq Səudiyyə Ərəbistanının Bağdaddakı səfirliyinə hücum ediblər.
Suriyanın Dəməşq şəhərindəki Rusiya səfirliyinə hücum: 2018-ci ilin may ayında Suriyanın Dəməşq şəhərindəki Rusiya səfirliyinə minaatanlardan atəş açılıb, binaya ziyan dəyib və bir neçə nəfər yaralanıb.
Böyük Britaniyanın İrandakı səfirliyinə hücum: 2018-ci ilin noyabrında iranlı etirazçılar Böyük Britaniyanın İrana ballistik raket proqramı ilə bağlı sanksiyalar tətbiq etmək qərarına cavab olaraq, Tehrandakı Britaniya səfirliyinə hücum ediblər.
Burkina-Fasoda Fransa səfirliyinə hücum: 2017-ci ilin martında terrorçular Burkina-Fasonun Uaqduqu şəhərindəki Fransa səfirliyini hədəfə almış, ən azı 8 nəfəri öldürmüş, onlarla insan yaralanmışdır.
Bunlar, ABŞ səfirlikləri istisna olmaqla, son 5 ildə səfirliklərə edilən hücumların yalnız bir neçə nümunəsidir. Qeyd etmək vacibdir ki, səfirliyin üzləşdiyi xüsusi təhlükə sürətlə dəyişə bilər və qorunma səviyyəsi ev sahibi ölkənin təhlükəsizlik şəraitindən, səfirliyin və onun əsas ölkəsinin xüsusi siyasət və fəaliyyətlərindən asılı olaraq dəyişə bilər.
Böyük Britaniya, Fransa və Rusiya kimi digər ölkələrin səfirlikləri də dünyanın müxtəlif regionlarında siyasi və strateji maraqlarına görə son illərdə hədəfə alınıb.
Səfirliklərin mühafizəsi
1. Fiziki maneələr: Səfirliyi ətraf ərazidən fiziki olaraq ayırmaq üçün hasarlar, divarlar və darvazalardan istifadə olunur.
2. Təhlükəsizlik işçiləri: Səfirliyin perimetri və giriş nöqtələrinə nəzarət etmək üçün silahlı mühafizəçilər, yerli polis və özəl mühafizə podratçılarından istifadə edilir.
3. Nəzarət: Səfirliklər binanın ətrafındakı fəaliyyətə nəzarət etmək üçün gizli (CCTV) kameraları, hərəkət sensorları və digər müşahidə texnologiyalarından istifadə edirlər.
4. Girişə nəzarət: Səfirliklər binaya girişə nəzarət etmək və yalnız səlahiyyətli personalın girişini təmin etmək üçün şəxsiyyət vəsiqəsi, metal detektorları və digər təhlükəsizlik tədbirlərindən istifadə edir.
5. Təxliyə planları: Səfirliklərin terror hücumu və ya təbii fəlakət kimi fövqəladə hallar zamanı personalı təxliyə etmək planları var.
6. Diplomatik toxunulmazlıq: Diplomatik toxunulmazlıq qanunları səfirlik işçiləri və binaları üçün əlavə hüquqi müdafiəni təmin edir və xarici hökumətlərin onlara qarşı hüquqi tədbirlər görməsini çətinləşdirir.
